DÜŞÜNMENİN ZİRVESİ TEFEKKÜR

Ä°nsana olaylar karşısında doÄŸru ve saÄŸlıklı bir davranış kabiliyeti kazandıran en kısa tabirle hayata anlam katan bir eylemdir.R.W. Emerson’un ifadesiyle “Her eylemin anası düÅŸünmektir.” Eylemler, düÅŸünmenin birer sonucu ve tezahürüdür.

Günlük iÅŸlerimizi halletmek, geleceÄŸe dair planlar yapmak, bazı bilgileri hatırlamak için gösterdiÄŸimiz çaba düÅŸünmenin birer parçası olsa da düÅŸünmenin asıl ve en önemli boyutu; hayatımızı, iliÅŸkilerimizi, bakış açımızı belirleyen, zihnin kalp süzgecinden geçirdiÄŸi bizi hikmete ulaÅŸtıran boyutudur. Ä°slam dininde, düÅŸünmenin bu boyutuna ıstılahi anlamda “tefekkür” denilmektedir. Kalbimizi yani iman hakikatlerinin olgunlaÅŸtığı, düÅŸünce ve davranış dünyamızın komuta merkezini sürece dahil ettiÄŸimizde baktığımızı görür, duyduÄŸumuzu dinler, içten konuÅŸur ve daha sayamadığımız birçok eylem yeniden layıkıyla hayat bulur.

Tefekkür; insanın dünya ve ahiret hayatını  etkileyen, Allah(ac)nin razı olduÄŸu bir kul olgunluÄŸuna ulaÅŸtıran, Allah(ac)’nin mahlukatı üzerinde gerçekleÅŸtirilen ve olayların hikmetini kavramak için çaba sarf etmek manalarına gelen devamlı düÅŸünmedir. Ama ne yazık ki insanların çoÄŸu düÅŸünme eyleminin bu boyutunu umursamaz durumdadır. Bu hakikati Yusuf suresi 105. Ayette Allah(ac) ÅŸöyle bildirmektedir: “Göklerde ve yerde nice belgeler vardır ki, yanlarından yüzlerini çevirerek geçerler.”

Halbuki asıl yapılması gereken düÅŸünmenin zirvesi tefekkürü gerçekleÅŸtirebilmek ve tefekkür ile berraklaÅŸan zihinlerle insana iman lezzetini tattıran davranışlara yönelebilmektir.  Âl-i Ä°mrân suresinde Allah(ac) buna atıfta bulunmuÅŸtur: "Göklerin ve yerin yaratılışında, gecenin ve gündüzün gidip geliÅŸinde elbette aklıselim sahipleri için ibret verici deliller vardır" (Âl-i Ä°mrân, 3/190) "Onlar ayakta, oturarak ve yanları üzerine yatarken Allah'ı anarlar, göklerin ve yerin yaratılışı üzerinde tefekkür ederler (düÅŸünürler). Rabbimiz (derler), bunu boÅŸ yere yaratmadın, sen yücesin, bizi ateÅŸ azabından koru!" (Âl-i Ä°mrân, 3/191)

Hayatın olaÄŸan akışı içerisinde birçok varlık ile karşılaşırız. Bir çiçek, bir kuÅŸ, bir aÄŸaç, uçsuz bucaksız gökyüzü ve daha birçok canlı cansız… Ä°ÅŸte Allah(ac)nin sanatını temaÅŸa edip ibret nazarıyla bu mükemmel yaratılışlara bakarsak bu mükemmelliÄŸi yaratan Alemlerin Rabbini tanımaya baÅŸlamış oluruz. Tefekkür ile Allah(ac)’yi tanıyan kalplare sekinet iner, imanlarımız kemale erer, hayatımızı olumlu anlamda etkileyen isabetli kararlar alır ve fikir dünyamızı zenginleÅŸtiririz.  Kalbimizi gaflet deryasından kurtararak doÄŸru ve yanlışı ayırt edebilme kabiliyeti kazanırız. Tefekkür aynı zamanda insanı düÅŸünce tembelliÄŸinden de kurtarır. Allah(ac)’nin rızası yolunda ilerleyen toplumsal anlamda örnek alınan bir insan profili ortaya çıkmış olur.

Yazımızın başında belirttiÄŸimiz gibi sadece eylemlerimizin deÄŸil aslında bilimlerin anası da düÅŸünmektir.Ä°slam bilginleri, tefekkürü bir ibadet ve bilim aracı olarak görüp birçok biliminin temelini atarak sayısız buluÅŸa imza attı. Bunun için özellikle 10. ve 11. yy Ä°slam Medeniyet Tarihi’ne bakarsanız bana hak verirsiniz.

Tefekkürle insanın tüm eylemleri Allah(ac)’de tekamüle ulaşır ve tefekkür bütün eylemlere rehberlik eder. Okuyalım ama neyi ve neden , görelim ama neyi, üzülelim ama neye, konuÅŸalım ama nasıl ve niçin… Tüm eylemlerimizi bu ÅŸekilde tefekkürün rehberliÄŸinde gerçekleÅŸtirirsek hayatımızda muazzam deÄŸiÅŸim ve geliÅŸmeler göreceÄŸimize inanıyorum.

                                                                                                                                              Mehmet Åžirin BAÅžTUÄž