BULDAN: SÃœRECÄ° BÄ°TÄ°REN TARAF OLMAYACAÄžIZ

Kobanê direniÅŸine destek eylemlerinin 6-7 Ekim günlerinde serhildana dönüÅŸmesinin ardından hükümet cephesinden gelen açıklamalarda hem HDP hedef tahtasına oturtuldu hem de sürecin askıya alındığının sinyalleri verildi. Hükümet yetkililerinin yaptıkları açıklamaların yanı sıra, rutin görüÅŸme trafiÄŸi de durdu. HDP heyetinin Ä°mralı'da Abdullah Öcalan'la yaptığı görüÅŸmenin ardından hükümet ile görüÅŸmenin yapılması ve heyetin yeniden Ä°mralı'ya gitmesi gerekiyordu. Ancak bu gerçekleÅŸmedi.

Son bir aydır yaÅŸanan geliÅŸmeler ne anlam ifade ediyor? Süreç devam mı ediyor, durdu mu, bitti mi? Bundan sonra ne olacak? Sekretarya konusunda devlet ne dedi? Hükümet ne yaptı?

Bu kritik soruları başından beri müzakere heyetinde yer alan HDP Grup BaÅŸkan Vekili Pervin Buldan yanıtladı.

Buldan'a göre, süreç hükümet tarafından askıya alındı. Sürecin ilerleyip ilerlemeyeceÄŸine dair dün öÄŸleden sonra itibariyle hükümetten henüz yeni bir mesaj gelmemiÅŸti. Hükümetin zamana yayla ve oyalama taktiÄŸine dikkat çeken Buldan, "Dolayısıyla bu zamana yayma ve oyalama taktiÄŸinde bir an önce vazgeçip, en önemlisi barış dilini kullanarak somut ve pratik adımları atmaları gerektiÄŸinin altını bir kez daha çizmek istiyorum" diyor.

Öcalan için oluÅŸturulacak sekretarya konusunu devlet heyeti ile görüÅŸtüklerini ve heyetin bu öneriye sıcak baktığını anlatan Buldan'a göre, esas olan Öcalan ile devlet heyeti arasında yapılan görüÅŸmeler.

Buldan, hükümetin yapması gereken tek ÅŸeyin somut ve pratik adım olduÄŸunun altını çizdi, somut ilk adımın da sekretarya olduÄŸunu belirtti. Buldan, sekretaryanın müzakere sürecine geçiÅŸin adımı olacağını kaydetti.

Buldan, "Süreç bozulursa bunu asla Sayın Öcalan ya da Kürt tarafı yapmayacaktır" mesajını da verdi, "Süreci bitiren taraf asla biz olmayacağız" dedi.

HDP Grup BaÅŸkan Vekili Buldan, Ä°zleme Kurulu'nda yer alması gerektiÄŸini düÅŸündükleri isimleri KCK yetkilileri ve Öcalan'la yaptıkları görüÅŸmelerde netleÅŸtirdikleri ve devlet heyeti ile hükümete ilettiklerini de belirtti.

Buldan'ın ANF'nin sorularına verdiÄŸi yanıtlar ÅŸöyle:

GÖRÜÅžMELER DURDU

Ä°mralı'da Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'la yaptığınız görüÅŸmenin ardından heyet olarak hükümet ile bir görüÅŸmeniz oldu mu? Olmadıysa görüÅŸme talebini ilettiniz mi?

Ne devlet heyeti ne de hükümet heyeti ile henüz bir görüÅŸme olmadı. En son Sayın Öcalan'la yaptığımız görüÅŸmenin ardından 6-7 Ekim olayları ve ardından yaÅŸanan polemiklerle birlikte görüÅŸmelerin durduÄŸunu ifade edebilirim. Bu polemiklerden sonra görüÅŸme trafiÄŸi de durdu. Dolayısıyla önceki gün yaptığımız basın toplantısından sonra da bugün-yarın hükümetten gelecek sinyali bekleyerek bu görüÅŸmelerin tekrar devam edip etmeyeceÄŸine dair bir görüÅŸ belirtebiliriz. Ama ÅŸu an açısından herhangi bir görüÅŸme olmadığını ve buna iliÅŸkin bir sinyali almadığımızı da söyleyebilirim.

Ä°mralı görüÅŸmelerini de kastederek söylüyorsunuz deÄŸil mi?

Evet. Biz adaya gitmeden önce, mutlaka hem devlet heyeti hem de hükümet heyeti ile bir görüÅŸme gerçekleÅŸtiriyoruz. En son Sayın Öcalan'la yaptığımız görüÅŸmeden sonra bu görüÅŸmeler henüz gerçekleÅŸmedi ve bir polemik yaÅŸandı. Dolayısıyla Ä°mralı Adası'na gitmeden önce mutlaka ya devlet heyeti ya da hükümet heyeti ile bir görüÅŸme yapmamız gerekiyor. Ama henüz bunlar olmadı. Yapacağımız bu görüÅŸmelerden sonra belki adaya gitmek için bir randevu talebimiz olabilir.

HÜKÜMETÄ°N TAVRINDA ÇOK AÇIK BÄ°R DEĞİŞİKLÄ°K VAR

Peki bu görüÅŸmelerin gerçekleÅŸmemesini nasıl yorumluyorsunuz? Bütün bu geliÅŸmeler bize olaÄŸanüstü görünüyor. Sizce neler oluyor?

Evet, olaÄŸanüstü bir süreç yaşıyoruz. En son 6-7 Ekim olayları ve daha öncesinde Kobanê'den sonra hükümetin dış politikaya iliÅŸkin yaptığı açıklamalar ve gösterdiÄŸi tutumlar sonucunda Kobanê'deki geliÅŸmeler hükümeti rahatsız etti. Halkın Kobanê'yi sahiplenmesi ve Kobanê'nin düÅŸmemesi hükümeti rahatsız etmiÅŸtir. Bunun üzerinden HDP'yi hedef gösteren ve bir linç kampanyasını baÅŸlatan açıklamalar gerçekleÅŸmiÅŸtir. Hükümetin tavrında çok açık bir deÄŸiÅŸiklik olduÄŸunu ifade edebiliriz.

HÜKÜMET SÜRECÄ° ASKIYA ALDI

Nasıl bir deÄŸiÅŸik olarak açıklıyorsunuz?

Bunu ÅŸöyle özetleyebilirim: Talep edilen Sayın Öcalan'ın Ä°mralı koÅŸullarının bir an önce deÄŸiÅŸtirilmesi ve müzakere sürecine bir an önce geçilmesiydi. Çünkü yaklaşık 1,5 yıllık bir diyalog süreci yaÅŸandı ve bu diyalog sürecinin artık bittiÄŸi, dolayısıyla bir müzakere sürecine geçilmesi gerekirken, bununla birlikte bazı talepler vardı. Bu talepler Sayın Öcalan'ın bir sekretarya talebiydi. Biz de Sayın Öcalan'la birlikte bu sekretaryanın acilen kurulmasına dair taleplerimizi kamuoyuyla paylaÅŸtık. Sadece sekretarya deÄŸil bununla birlikte bir Ä°zleme Kurulu'nun ya da bir üçüncü gözün, bir hakem heyetinin devreye girmesi, aynı zamanda demokratik müzakere heyetinin geniÅŸlemesine dair de taleplerimiz vardı. Bunu basın aracılığıyla kamuoyuyla paylaÅŸtıktan sonra, hükümet yetkililerinin buna dönük olumsuz ve negatif açıklamaları aslında bir ÅŸekilde sürecin askıya alındığının da sinyalini verdi. Dolayısıyla hem hükümetin yaptığı açıklamalardan hem de ÅŸu anda gördüÄŸümüz ÅŸey ÅŸu: Hükümet süreci askıya aldı ve polemik diline de devam ediyor. Bunların sonuçlarını da hep birlikte yaşıyoruz. PM üyemiz Sayın Ahmet KarataÅŸ'a yapılan saldırı da bu sonuçlardan biri. Hükümetin kullandığı dil, üslup, yol ve yöntem doÄŸru deÄŸil. Bu yüzden de sürecin ÅŸu anda askıda olduÄŸunu tekrar ifade etmek de fayda var. Askıdan iniÅŸin ne zaman gerçekleÅŸeceÄŸini de bilmiyoruz.

Hükümet cephesinden askıya alınmış bir durum bu. Sizin heyet olarak kararınız devam ettirme yönünde mi?

HDP müzakere heyeti olarak başından beri sürecin devam etmesinin ve bu sürecin artık bir müzakere sürecine evrilmesi gerektiÄŸinin altını her zaman çizdik. Bugün de aynı noktadayız. Çünkü toplumsal barışın bu ülkede ne kadar ihtiyaç olduÄŸunu görüyoruz. Ve bu toplumsal barışı saÄŸlayabilmenin yollarının da bir müzakere sürecine geçmek olduÄŸunu biliyoruz. Bu konuda Sayın Öcalan'ın ortaya koyduÄŸu tutum, davranış, söylem bunların birer göstergesidir. Bununla birlikte müzakere sürecinin acil ihtiyaç olduÄŸunun altını çiziyoruz. Hükümeti de bu konuda net bir ÅŸekilde tavrını ortaya koyması, somut ve pratik adımları bir an önce atması gerektiÄŸini ifade ediyoruz.

HÜKÜMET BARIÅž PROJESÄ°NE AÇIK YÜREKLÄ°LÄ°KLE KATILMADI

Kobanê eylemlerinin ardından hükümetin tavrının deÄŸiÅŸtiÄŸi yorumunda bulunuyorsunuz. Ancak yaklaşık iki yıldır, hükümetin süreç içerisinde yapmadıklarını konuÅŸuyoruz daha çok. Meselenin özü Kobanê eylemleri mi gerçekten?

Mesele sadece Kobanê deÄŸil aslında. Hükümetin barış projesine, müzakere projesine çok açık yüreklilikle katıldığını ifade edemeyiz ne yazık ki. Çünkü sürecin başından beri bu konuda herhangi bir ilerlemenin olmadığını, somut ve pratik hiçbir adımın atılmadığını da ifade etmek isterim. Çünkü, sürecin başından beri aslında bu süreci bozmak, sabote etmek, sekteye uÄŸratmak isteyen güçler her zaman devredeydi. Bugün de devrededir. Başından beri, Sayın Öcalan'ın Ä°mralı koÅŸullarının deÄŸiÅŸmesi gerektiÄŸini, Sayın Öcalan'ın iletiÅŸim kanallarının açık olması gerektiÄŸini, sadece siyasi bir heyet olarak bizim deÄŸil, aynı zamanda farklı heyetlerin de adaya gitmesi gerektiÄŸini, 3. gözün ve izleme heyetinin acilen kurulması gerektiÄŸini ifade ettik. EÄŸer sürecin başından beri bunlar yapılmış olsaydı, bugün farklı bir noktada olurduk. Dolasıyla hükümet sürekli zamana yayan, erteleyen ve zaman kazanmaya çalışan bir tavır içerisine girdi. Bu süreç baÅŸladığından beri 2 seçim baÅŸlattık, 3. seçime yaklaşıyoruz. Dolayısıyla hükümetin bu genel seçimleri de bu kadar rahatlıkla atlatabileceÄŸini zannetmiyoruz.

HÜKÜMETÄ°N TUTUNACAÄžI TEK BÄ°R DAL KALMIÅžTIR

Hükümetin ÅŸu anda tutunacağı tek bir dal kalmıştır. O da çözüm sürecidir. EÄŸer bu konuda net bir tavır sergilerse ve süreci ilerletmek adına somut ve pratik adımlar atarsa, ben sürecin çok hızlı bir ÅŸekilde barış sürecine evrilebileceÄŸi kanaatindeyim. Çünkü Ä°mralı ve Kandil'de yaptığım görüÅŸmelerde, bunu her iki taraf da çok açık bir ÅŸekilde ortaya koyuyor. Her iki taraf da barış yanlısı ve sürecin mutlaka bir barış zeminine oturtulması için kararlı bir irade ortaya koyduklarını ifade ediyorlar. Biz yaptığımız görüÅŸmeleri hükümetle konuÅŸuyoruz, KCK'nin tutum ve davranışlarını onlara aktarıyoruz ama ne yazık ki hükümette bu konuda bir kararlılık yok. Zamana yayma, oyalama taktiÄŸi var. Dolayısıyla bu zamana yayma ve oyalama taktiÄŸinde bir an önce vazgeçip, en önemlisi barış dilini kullanarak somut ve pratik adımları atmaları gerektiÄŸinin altını bir kez daha çizmek istiyorum. EÄŸer bu durum gerçekleÅŸirse ve bu diyalog kanalları bir an önce açılırsa sanırım sürecin ilerleyebileceÄŸine dair sinyalleri de alabiliriz. Çünkü Sayın Öcalan'la yaptığımız son görüÅŸmede Sayın Öcalan, eÅŸ zamanlı olarak karşılıklı bazı adımların atılması ve müzakerenin geliÅŸtirilmesi gerektiÄŸini belirtmiÅŸti. Tek taraflı bunun olmayacağını, sadece Kürt siyasi hareketinin atacağı adımlarla deÄŸil, hükümetin de eÅŸ zamanlı olarak pratik bir ÅŸekilde adımları atarak destek olması gerektiÄŸinin altını çizmiÅŸti. 1,5 yıllık süreç içerisinde hükümetin yaptığı tek ÅŸey, çerçeve yasayı çıkarmak oldu. Bunun ötesinde herhangi bir pratik adım atılmadığı için ÅŸu anda gelinen noktanın bu sonucu çıkardığını da söylemek mümkün.

DEVLET HEYETÄ° SEKRETARYAYA SICAK BAKTI

Sekreterya konusuna açıklık getirmenizi istiyorum. Bu konu, Öcalan ile devlet ya da sizinle devlet ve hükümet arasında yapılan görüÅŸmelerde gündeme geldi mi? Geldiyse nasıl yanıtlar aldınız?

Devlet heyeti ile yaptığımız görüÅŸmelerde bunu çok açık bir ÅŸekilde ifade ettik. Ama hükümet ile en son yaptığımız görüÅŸme esnasında henüz sekreterya meselesini gündeme açmamıştır. Daha çok çerçeve yasa sürecinde hükümet ile çok sık bir araya geliyorduk. Daha sonra Kobanê, Rojava meselesinden dolayı çok sık bir araya gelmeye baÅŸladık ve ancak o zamanki görüÅŸmelerimiz daha çok Kobanê ile ilgiliydi. Kobanê'ye bir koridor açılması ve insani yardımın götürülmesini görüÅŸtük. Yapılan genel görüÅŸmeler aslında bu çerçevedeydi. En son devlet heyeti ile yaptığımız görüÅŸmede, sekretarya meselesini gündeme getirmiÅŸtik. Devlet heyetinden de bu konuda olumlu sinyalleri almıştık. Ama bunun önüne farklı meseleler çıkınca, sekretarya da bir bahane haline geldi.

DEVLET HEYETÄ° Ä°LE HÜKÜMET ARASINDA BÄ°R UYUÅžMAZLIK VAR

Siz devlet heyetiyle görüÅŸüyorsunuz, örneÄŸin, sekretarya için "Olumlu sinyal aldık" diyorsunuz. Ancak bir de ortada hükümetin açıklamaları var. Sorun nedir bu durumda? Çözüm konusunda hükümet ve devlet cephesinde bir irade birliÄŸi mi yok? Siz başından beri bu heyetin içerisindesiniz. Devletin ve hükümetin çözüm sürecindeki bütün haline tanıksınız. OrtaklaÅŸmış bir çözüm iradesini hiç gördünüz mü bu zamana kadar?

Devlet heyeti ile Sayın Öcalan arasında çok yoÄŸun yapılan görüÅŸmeler olduÄŸunu biliyoruz. Devlet heyeti ile Sayın Öcalan arasında herhangi bir uyumsuzluÄŸun olmadığını ifade etmek istiyorum. Çünkü, her yaptığımız görüÅŸmede Sayın Öcalan, devlet heyeti ile çok olumlu görüÅŸmeler yaptığını belirtiyor ve olumlu sonuçlara gidilebileceÄŸinin sinyalini bize veriyordu. Burada aslında esas siyasi irade hükümettir. Dolayısıyla hükümet ile devlet arasında bir anlaÅŸmazlık olabilir diye tahmin ediyorum. En son zaten yol haritası ile de ilgili bir polemik yaÅŸandı. Bu yol haritasını da biz devlet heyeti ile yaptığımız görüÅŸmede öÄŸrenmiÅŸtik. Hükümet yetkilileri ile yaptığımız görüÅŸmelerde yol haritasına dair herhangi bir bildirim ya da bize gösterilen belge yoktu. Devlet heyeti ile hükümetin bazı konularda anlaÅŸamadığının sinyalini görüyorum. Çünkü bizim devlet heyeti ile yaptığımız görüÅŸmeler ile hükümet ile yaptığımız görüÅŸmeler arasında çok uçurum var. Dolayısıyla bu uçurumun en azından bizden ve Sayın Öcalan'dan kaynaklı olmadığını, devlet ile hükümet arasında bir uyuÅŸmazlık olduÄŸunu da ifade edebilirim.

SAYIN ÖCALAN'LA DEVLET ARASINDA YAPILAN GÖRÜÅžMELER ESASTIR

Bakanlar Kurulu toplantısının ardından Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç, partinizi hedef alan açıklamalarını sürdürdü, ardından Ankara'nın merkezindeki HDP binasında bir cinayet giriÅŸimi yaÅŸandı. Bu kadar düÅŸmanca bir dil ve üslup kullanan bir hükümet ile görüÅŸmeyi devam ettirebilecek misiniz?

Onlar da her ÅŸeye raÄŸmen çözüm sürecinin ilerlemesi yönünde sinyaller veriyorlar. Ama kullandıkları dil, çözüm sürecine katkı sunan bir dil deÄŸil. Çözüm sürecinin devam etmesinden yana verilen sinyallerin hemen ardından partimizi, hareketimizi hedef gösteren açıklamalar yapıyorlar. Biz daha çok Sayın Öcalan ile devlet heyeti arasında yapılan görüÅŸmelerin esas olduÄŸuna inanıyoruz. Dolayısıyla hükümetin artık bu çizgiye gelmesi gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz. Hükümet de Sayın Öcalan'ın bu süreçteki rol ve misyonunun artık farkına varmalıdır. En son 6-7 Ekim'de yaÅŸanan sokak hareketliliÄŸinden ve yaÅŸanan ölümlerden sonra Sayın Öcalan'ın devreye girmesi ile birlikte bir sükunetin yaÅŸandığını da biliyoruz. Devlet de hükümet de aslında bunu bizden çok daha iyi biliyor. Çünkü biz aynı akÅŸam hükümet yetkilisi ile de bir görüÅŸme gerçekleÅŸtirdik. Sayın Öcalan'ın mesajından onların da haberleri vardı. Dolayısıyla bu hükümet kararlı olduÄŸunu ifade eden açıklamalar yapıp ama aynı zamanda sürecin ilerlemesini engelleyen açıklamalar da yapıyor. HDP'yi, Sayın Genel BaÅŸkanı'mızı, milletvekili arkadaÅŸlarımızı ve halkımızı hedef gösteren açıklamalar yapıyorlar. Bu durumda hükümetin kendine bir çekidüzen vermesi gerektiÄŸini düÅŸünüyorum. Bakanlar Kurulu'nun çok geç saatlere kadar devam ettiÄŸini gördük. Tek gündemin de çözüm süreci olduÄŸunu biliyoruz. Bu konuda nasıl bir karar aldıklarını henüz bilmiyoruz. Ancak Bülent Arınç'ın yaptığı açıklama çok kısa ve çözüm sürecinin tekrar devam ettiÄŸini beyan eden bir açıklamaydı ama bunun pratiÄŸe yansıması olmadığı için hükümetin bu konuda netleÅŸmesi gerektiÄŸini düÅŸünüyorum. Yoksa bu süreç nasıl ilerleyecek biz de bilmiyoruz. Dolayısıyla ÅŸu anda hükümetin yapması gereken tek ÅŸey; somut ve pratik adım atmaktır. Bunun da başında Sayın Öcalan'ın sekreteryasının acilen oluÅŸması geliyor. Çünkü Sayın Öcalan son görüÅŸmemizde, "Sekretaryanın buraya geldiÄŸi günü müzakereye geçiÅŸ tarihi olarak ifade edebilirsiniz" demiÅŸti. Müzakereye geçmek için de bu sekretaryanın acilen oluÅŸması gerekiyor.

ŞİMDİYE KADAR ADAYA GİTMEMİZ GEREKİYORDU

Hükümetin yakın vadede sekretarya için bir adımı olacağını düÅŸünüyor musunuz?

Åžu anda yapılan açıklamalarda bunun sinyalini alamıyoruz doÄŸrusu. En azından bugün de bekleyeceÄŸiz. Çünkü önceki gün akÅŸam Bakanlar Kurulu toplandı. Biz sürecin ilerlemesi için herhangi bir sinyal almazsak, heyet olarak belki de parti olarak konuyu tekrar gündemimize alıp bir tartışma süreci yaÅŸayacağız. Buna göre belki yeniden bir basın toplantısı yapma ihtiyacı doÄŸabilir. Çünkü bizim ÅŸimdiye kadar çoktan adaya gitmemiz gerekiyordu. Son yaptığımız toplantıda bir hafta sonra bu sürecin baÅŸlayacağına dair sinyal almıştık. Üzerinden 10 gün gibi bir zaman geçti. Her geçen gün, her geçen saat, her geçen dakika bizim aleyhimize iÅŸliyor. Saldırılar çok yoÄŸunlaşıyor. Dolayısıyla bütün bunları hükümetin okuması gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz. Ama ÅŸu anda hükümetten sekretaryanın oluÅŸacağına dair herhangi bir sinyal yok ama biz bunu ısrarla talep ediyoruz. Müzakereye geçilmesi için de bunun ÅŸart olduÄŸunun altını çiziyoruz.

SÜREÇ BOZULURSA BUNU ASLA SAYIN ÖCALAN YA DA KÜRT TARAFI YAPMAYACAKTIR

Siz "Abdullah Öcalan'la devlet heyeti arasındaki görüÅŸmeler esastır" diyorsunuz. Pratik olarak sizin karşınıza hükümet çıkıyor. Tüm bunlardan da Abdullah Öcalan'ın haberi olmalı. Adaya en uzun süre giden biri olarak sizin gözleminiz önemli. Abdullah Öcalan, bu koÅŸullarda sizce barış kararlılığını ne kadar devam ettirecektir? Sınıra geldi mi Abdullah Öcalan da? Gözleminiz nedir bu konuda?

Åžunu çok açık ifade ediyorum: Sürecin başında Sakinelerin öldürülmesi olayını yaÅŸadık. Hareket olarak çok sarsıldığımız bir süreçti. Üç arkadaşımızı kaybettik sürecin başında. Çok alçakça yapılan bir katliamdı. Buna raÄŸmen bu süreç devam ettirildi. Sayın Öcalan'ın en ufak bir ışığı bile deÄŸerlendirebileceÄŸini düÅŸünüyorum. Sayın Öcalan'ın bu süreci devam ettirme konusunda çok kararlı olduÄŸunu biliyorum. Ama hükümetin de buna göre bir tavır alması gerektiÄŸinin altını önemle çiziyorum. Sayın Öcalan çok kararlı, çok iradeli. Sadece Türkiye'de deÄŸil, bütün OrtadoÄŸu'da yeni bir dizayn yapılıyor ve bu dizayn içerisinde Kürtleri göz ardı etmek, Kürtleri yok saymak, Kürtleri inkar etmek bir yol ve yöntem deÄŸil. Dolayısıyla Sayın Öcalan bütün bunları pencerenin tamamına bakarak deÄŸerlendiriyor. O yüzden hükümete her seferinde çaÄŸrılar yapıyor. Sayın Öcalan'ın son günlerde yaÅŸanan bütün bu olumsuzluklara raÄŸmen sürecin ilerlemesi için gördüÄŸü ışığı, atılan her adımı olumlu bir ÅŸekilde deÄŸerlendireceÄŸini, bundan sonra da böyle yapacağını biliyorum. Ama umarım hükümet bu konuda Sayın Öcalan'ı iyi anlar, söylediklerini iyi okur. EÄŸer süreç bozulursa bu asla ve asla Sayın Öcalan tarafından yapılmayacaktır. Bunu da çok iyi biliyorum. Kürt hareketi tarafından da yapılmayacaktır. Hükümetin bu konuda üzerine çok büyük bir sorumluluk ve görev düÅŸüyor.

ÖNÜMÜZDEKÄ° BÄ°RKAÇ GÜN ÇOK ÖNEMLÄ°

Hükümetin süreci bitirmek istediÄŸi ancak "Bitirdim" diyerek sorumluluk almamak için HDP ve Kürt hareketini provoke etmeye çalıştığı, "Bitti" açıklamasının Kürt tarafından gelmesini istediÄŸi yönünde yorumlar da yapılıyor. Siz katılıyor musunuz bu yorumlara?

Süreci bitiren taraf asla biz olmayacağız. Asla Sayın Öcalan'ın da olmayacağını biliyorum. Her görüÅŸmemizde Sayın Öcalan'ın Türkiye ve OrtadoÄŸu'nun demokratikleÅŸmesi için bir barış projesi geliÅŸtirdiÄŸini görüyoruz. "Hükümet bu konuda süreci bitiren taraf biz olmayacağız" açıklamasını yaparken, bunun pratiklerini ortaya koymuyor. 90'lı yıllarda yaÅŸanan linç kampanyaları, faÅŸist saldırılar, faili meçhul cinayetleri, bütün bunların AKP hükümetinin süreç boyunca da devam ettirdiÄŸini biliyoruz. O yüzden hükümet her ne kadar "Süreci devam ettireceÄŸiz" dese bile bunu pratikte sergilemiyor. Bu sürecin bitmeyeceÄŸi umudunu taşıyorum. En azından Sayın Öcalan'ın böyle bir görüÅŸünün olduÄŸunu biliyorum. Bundan sonrası hükümetin izleyeceÄŸi yol ve yönteme, pratik adımlara baÄŸlıdır. Birkaç günlük bir zamana ihtiyacımız var. Birkaç gün içerisinde hükümetin de bu konuda artık netleÅŸeceÄŸi tahminini yürütebiliriz. Bu birkaç günlük süreç bizim açımızdan da önemli. GeliÅŸmeleri takip ediyoruz. GörüÅŸme sinyali, sürecin askıdan indirildiÄŸine dair bir sinyal aldığımız zaman hükümet ile görüÅŸmeleri tekrar baÅŸlatıp Sayın Öcalan'la görüÅŸmeye de gitme talebinde bulanacağız.

Ä°ZLEME KURULU ÜYELERÄ°NÄ° DEVLET HEYETÄ°NE BÄ°LDÄ°RDÄ°K

Ä°zleme heyetinin kurulması önerisinde bulunuyorsunuz. Bu yönde bir giriÅŸim var mı?

Sürecin başında Ä°zleme Kurulu'nun oluÅŸturulması yönünde bir talebimiz olmuÅŸtu. Daha sonra bizim talebimiz doÄŸrultusunda Akil Ä°nsanlar Heyeti kuruldu. Ama Ä°zleme Kurulu'nun Akil Ä°nsanlar Heyeti gibi deÄŸil, çok daha halkla içiçe, barış sürecini yönetebilecek, toplumda karşılığı olan, barışı içselleÅŸtirmiÅŸ insanlardan oluÅŸturulması gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz. Çok fazla sayıya gerek yok. 15-16 insandan oluÅŸan karma bir yapı. Ä°çerisinde aydın, yazar, sanatçı, sivil toplum örgütleri, demokratik kitle örgütlerinin, halkların temsiliyetinin saÄŸlandığı bir Ä°zleme Kurulu'nun bu sürece çok büyük bir katkısı olacağı kanaatindeyiz. O yüzden kendi cephemizde bir hazırlık yaptık. Ä°simler açısından bir netleÅŸme saÄŸladık. Bunu hem Sayın Öcalan'la hem de Kandil ile paylaÅŸtık. Bu isimleri devlet heyeti ile de paylaÅŸtık. Ama henüz onun oluÅŸumuna dair bir sinyal alamadık. Devlet ve hükümet yetkililerine, verdiÄŸimiz isim listesinin bir an önce hayata geçirilmesi ve izleme kurulunun da bir an önce oluÅŸması gerektiÄŸini ifade ediyoruz. Bu insanlar barışı içselleÅŸtirmiÅŸ insanlar olmalıdır. Kaos ortamlarında da söz söyleyebilecek, her iki tarafa da çaÄŸrılar yapabilecek, gerektiÄŸi zaman hükümete gerektiÄŸi zaman KCK'ye çaÄŸrılar yapabilecek bir heyetin olması gerekiyor. Çünkü bundan sonraki süreç belki çok daha provokatif zeminlere açık olan süreçler olacaktır. Bütün bunları önleyebilecek ve bu sürecin pozitif anlamda ilerlemesini saÄŸlayacak bir ekibin olması gerekiyor. Çok zaman kaybettik. Bunu çok açık söylüyorum. Özellikle izleme kurulları açısından ifade ediyorum. Sürecin başından beri oluÅŸması gereken bir heyetti ama ne yazık ki oluÅŸmadı. Bundan sonra en azından hızla bu heyetin oluÅŸması, devreye girmesi ve müzakere sürecinde rol ve misyonunu oynayacak ekibin hazırlanması gerekiyor.

ACÄ°LEN ARAÅžTIRMA KOMÄ°SYONU KURULMALI

Hükümet "Olur" demezse ne yapacaksınız? ÖrneÄŸin, toplumsal tabanı oluÅŸturabilmek için sizin böyle bir kurul oluÅŸturma giriÅŸiminiz olur mu?

Bizim "olur" vermemizin yeterli olmadığını düÅŸünüyorum. Bu konuda siyasi iradenin karar alması gerekiyor. Çünkü, böyle bir kurula ihtiyaç var. Hükümet de bunun farkına varacaktır. Bölgede yaÅŸananlar, infazlar ortada. Ä°stemediÄŸimiz, tasvip etmediÄŸimiz bazı olaylar yaÅŸanıyor. Kimin nasıl yaptığı belli olmayan cinayetler yaÅŸanıyor. Bütün bunların araÅŸtırılması gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz. Ä°zleme kurullarının dışında aynı zamanda Meclis'te de bir araÅŸtırma komisyonunun acilen oluÅŸması gerektiÄŸini ve bütün bu olumsuzların bir an önce araÅŸtırılması gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz. Bütün bu olaylardan HDP'yi sorumlu tutan, onu hedef gösteren açıklamalar var. Oysa bütün sokak hareketliliklerinde devlet ya da polisler tarafından kafalarına kurÅŸunlar sıkılarak, gaz bombaları atılarak katledilen insanlarımız var. Hangi taraftan gelirse gelsin ölümün ve ÅŸiddetin her türlüsüne karşıyız. Bütün bunların açığa çıkması için de hükümetin bir araÅŸtırma komisyonu kurmasının faydalı olabileceÄŸini düÅŸünüyoruz. Bu araÅŸtırma komisyonu da sürece katkı saÄŸlayacaktır. Ä°nsanların kafasında çok farklı algılar yaratacak açıklamalar yapılıyor. Son örneÄŸi de 6-7 Ekim olaylarıdır.

BÄ°ZÄ°M VERÄ°LMEYECEK HÄ°ÇBÄ°R HESABIMIZ YOKTUR

Katledilen 40 insan varken, sadece bir insan üzerinden bir algı yaratılmaya çalışılıyor. Yasin örneÄŸi veriliyor. 40 insan var öldürülen. Siirt'te de 8 insan kafasına kurÅŸun sıkılarak katledildi. Hiç kimse bu 8 insanın ismini bile aÄŸzına almıyor. Hükümetin yapacağı ÅŸey; bir araÅŸtırma komisyonu kurmaktır. Yasin de dahil olmak üzere yaÅŸamını yitiren 40 insanın nasıl öldürüldüÄŸüne dair her ÅŸey açığa çıkmalıdır. Bizim veremeyecek hiçbir hesabımız yoktur.

YOL HARÄ°TASINI BÄ°Z BÄ°LE BÄ°LMÄ°YORUZ

Süreç hem HDP müzakere heyeti hem de hükümet açısından ÅŸeffaf yürütüldü mü?

Bizim açımızdan çok ÅŸeffaf. Çünkü yaptığımız tüm görüÅŸmeleri kamuoyuyla paylaşıyoruz. Ä°mralı'da Sayın Öcalan'la yaptığımız görüÅŸmenin ardında her seferinde açıklama yapıyoruz ve Sayın Öcalan'ın sürece dair ve OrtadoÄŸu'da, dünyada da yaÅŸanan geliÅŸmelere dair görüÅŸlerini kamuoyuyla paylaşıyoruz. Yine Kandil'de yaptığımız görüÅŸmelerden hemen sonra açıklamalarımızı yapıp, Kandil'in tutumunu, beklentilerini ifade etmeye çalışıyoruz. Parti olarak da böyle bir tavır içerisindeyiz. Bu sürecin ÅŸeffaf ilerlemesi gerektiÄŸini başından beri söyledik. Hiçbir görüÅŸmemizi gizli saklı yapmadık. Hükümet ile yapılan görüÅŸmeler de buna dahil. Åžu anda süreci kapalı kapılar ardından yürütmeye çalışan tek taraf hükümet cephesidir. Yapılan Bakanlar Kurulu toplantısından sonra kısa bir açıklamanın kamuoyunu tatmin etmediÄŸini biliyorum. ÖrneÄŸin bir yol haritasından bahsediliyor. Bu yol haritasını biz bile bilmiyoruz. Oysa, hem bizim, hem Kandil'in hem de kamuoyunun bu yol haritasının içerisinde neler olduÄŸuna dair çok büyük bir beklentisi var. Bu beklentileri çok açık bir ÅŸekilde giderebilmek için hükümetin açıklamalarına ihtiyaç var. Süreç ne kadar ÅŸeffaf olursa, kamuoyunun daha çok desteÄŸini alabileceÄŸimizi düÅŸünüyorum. Hükümetin bu süreci ÅŸeffaf ilerletebilmesinin yol ve yöntemleri vardır. Onlar da kendi yaptıkları toplantıları, aldıkları kararları ve bundan sonra yapacaklarını kamuoyuyla paylaÅŸabilirler. Biz bunu yapıyoruz, onların da yapmasında fayda var.