DARGEÇİT’TE PEKMEZ YAPMA GELENEĞİ DEVAM EDİYOR

Yüz yıllardır Turabdin Bölgesinde devam eden kışlık pekmez yapma geleneÄŸi eskisi kadar olmazsa da yapılmaya devam ediliyor. Dargeçit ilçesine baÄŸlı Ğırabeka Mahallesinde kışlık pekmezlerini kendi elleri ile yapmak isteyen ve 50 haneden oluÅŸan 500 Nüfuslu Ğırabeka Mahallesi pekmez yapma geleneklerini bu yıl da sürdürerek kış buyunca kendilerine yetecek kadar kışlık pekmezlerini büyük kazanlarda odun ateÅŸi ile kaynatarak hazırlamaya baÅŸladılar. 
Ğırabeka Mahallesinde yaÅŸayan yöre halkı yüz yıllardır atalarından öÄŸrendikleri pekmez yapma geleneÄŸini hala sürdürdüklerini ve kendi elleri ile yaptıkları pekmezlerin daha lezzetli ve kaliteli olduÄŸunu söylediler.
GeçmiÅŸe göre üzüm tarlalarının veriminde azalma olduÄŸunu ve pekmezin gerçek deÄŸerini bulamadıklarını söyleyen köylüler tarladaki üzümleri normal üzüm olarak satmanın daha kolay ve masrafsız olduÄŸunu aktardılar. Geçimini baÄŸcılık yaparak saÄŸlayan bazı köylüler ise geçen yıl 8 liradan satışını yaptıkları pekmezin bu yıl kilosunun 10 ile en fazla 15 TL. Arasında kalitesine göre deÄŸiÅŸtiÄŸini söylediler.
Pekmezin nasıl yapıldığını ve lezzet katan inceliklerini anlatan Ğırabeka Mahallesi sakinlerinden Salih Akça (85) pekmez’in yapılışını ÅŸöyle anlattı. " Biz PekmeziMerzone adı verdiÄŸimiz üzümden yapıyoruz, üzümü baÄŸdan toplayıp çuvala katıyoruz. Ä°çine bir miktar beyaz toprak koyuyor sonra çuvalın içindeki üzümleri özenle çiÄŸneyerek eziyoruz. Üzüm suyunu havuza musluktan akıtıp sonrada süzgeçten geçirerek duruluyoruz. Daha sonra üzüm suyunu kazanda kaynatıyoruz. Kazanda kaynatıp duruladığımız ve kestirme yaptığımız üzüm suyunu elde yaptığımız ocaktaki büyük kazana döküyor ve kaynatıyoruz. Kaynarken devamlı ve hızlı bir ÅŸekilde karıştırıyoruz. Ne kadar karıştırma iÅŸlemi hızlı yapılırsa pekmez o kadar kaliteli olur. Ayrıca bazı vatandaÅŸlarımız daha çok lezzetli olsun diye içine bal ve Üzüm otu (GulaÅŸir) koyarak pekmezi kaynatıyor. " diye konuÅŸtu.
Saatlerce kaynattıktan sonra pekmeze koyu rengini, lezzetini ve kıvamını veren iÅŸlemin kaynatma olduÄŸunu belirten Akça, ‘Kıvamına gelene kadar kaynatmaya devam ediyoruz. Pekmez kıvamına gelindiÄŸinde kokusu gelir ve katılaşır, böylece Pekmezin kaynatma iÅŸleminin sona erdiÄŸi anlaşılır.’ Dedi.
Ayrıca yöre halkı, 8 bidon üzüm suyundan 1,5 bidon pekmez ve 60 kg. üzümden 20 kg. pekmezin el elde edildiÄŸini belirtiler. Ğırabeka Mahallesinde yaÅŸayan vatandaÅŸlar kendilerine ayırdıkları pekmez dışında kalan fazla pekmezi de Dargeçit ve Midyat ilçe merkezlerine götürüp satarken bazılarına da daha önce vatandaÅŸlar dışarıdan erken sipariÅŸ verip bu el emeÄŸi ve deÄŸerli pekmezleri kış aylarında yemek için alıyorlar. Dargeçit ilçe merkezindeki pazarlarda da ev yapımı pekmezleri getirip satan bazı köylüler pekmezin çok zor ÅŸartlarda yapıldığını ve çok zahmetli bir iÅŸ olduÄŸunu buna raÄŸmen ucuz olduÄŸunu söylediler. Eski yıllara göre bütün Turabdin Bölgesi köylerinde daha az pekmezin üretildiÄŸi bu zamanda insanların kolaycılığa ve fabrikasyon üretimi ucuz ve kalitesiz gıdalara yöneldiÄŸini gördüklerini söyleyen Ğırabekalı emekli pekmez ustası Salih Akça insanların tembelleÅŸtiÄŸini ve artık zahmetsiz iÅŸlere yöneldiÄŸini söyledi. 30 yıl öncesine kadar da çok daha fazla pekmez ürettiklerini ve atlarla katırlarla Turabdin’den Botan Bölgesine kadar götürüp sattıklarını ve para kazandıklarını da hatırlatarak ÅŸöyle dedi. “Bizler daha 30 yıl öncesine kadar bu günkünden çok daha fazla kazanın altını ateÅŸleyip pekmez kaynatıyorduk ve hem kendimize hem de baÅŸkalarına satmak için de büyük bidonlara doldurulup yakın komÅŸu ilçe Ä°dil ve Cizre köylerine kadar götürüp satardık ve kazandığımız para ile de evlerimizdeki eksik ihtiyaçlarımızı karşılardık. Ama bu gün sadece kendimize kış ayları buyunca yetecek kadar yapıyoruz ancak, çok az köylü fazla pekmez yapıp satıyor çünkü gerçek deÄŸerini insanlar anlamıyor ve ne zahmetlerle yaptığımızı bilmeden pahalı diyorlar. Oysa pekmezin çok deÄŸerli bir gıda olduÄŸunu bilmeleri ve ona göre fiyat biçmeleri gerek” diye konuÅŸtu.
Dargeçit ve Midyat ilçelerinin hemen hemen bütün Mahalle ve köylerinde hızlanarak devam eden pekmez yapma sezonu son günlerine gelirken dolunun yaÄŸması sonucu bazı baÄŸlarda büyük hasarlar oluÅŸtu.