KOBANİ NASIL KURULUR?

IŞİD saldırısı sonrası Kobani’de incelemede bulunan TMMOB Diyarbakır bileşenleri Kobani incelemeleri ile ilgili bir rapor yayınladı.

Raporda, 2011 yılında kent merkezi nüfusu 34 bin olan Kobani’nin Suriye iç savaşı sonrasında 120 bine ulaştığı belirtildi.

Kobani’nin 871 hektarlık alan üzerine kurulduğu, IŞİD ile koalisyon güçlerinin bombardımanı sonucunda kentin 456 hektarlık alanının enkaza döndüğü belirtilen raporda, şehrin alt yapısının da hasar gördüğü belirtildi

Savaşın ağır izleri taşındığı bazı alanlar açık hava müzesi yapılabileceği belirtilen raporda kent genel sorunları şöyle sıralandı:

ENERJİ SORUNU

Kentin elektrik enerjisi daha önce Suriye‘deki bir hidroelektrik santralinden (HES) alınmakta olup, Suriye`deki iç savaşın başlamasından sonra enerji nakil hatların, merkezi hükümet tarafından kesildiği ve bu santralden enerji verilmediği belirtilmiştir. Mevcut HES`in halen IŞİD kontrolünde olduğu ve enerji kesintisinin devam ettiği belirtilmiştir. Enerji ihtiyacının; jeneratörlerden karşılandığı ve elektriğin ise kullanıcıya kısıtlı bir şekilde verildiği belirtilmiştir. Bu sorunların öncelikle çözüme kavuşması yaşamsal önem taşımaktadır.İhtiyaç duyulan elektrik enerjisi temini acilen Türkiye ‘ den (Suruç) sağlanmalıdır. Bu sorunun siyasi olarak aşılması durumunda; teknik olarak hiçbir zorluğu ve yüksek maliyeti olmayacaktır. Bunun yanında yeniden inşa sürecinde enerjinin sürdürebilirliği açısından; rüzgar, güneş ve fosil yakıtlı enerji üretiminin hayata geçirilmesi için, kentin bu konudaki kaynakları için teknik çalışmalar yapılmalıdır.

SU SORUNU

Fırat nehri kıyısındaki kuyulardan pompaj ve terfi sistemiyle alınan su membada Suriye hükümeti tarafından kesildiği, Kanton yönetiminin suyu kendi olanaklarıyla başka alanlardan temin ettiği, IŞİD saldırısı sırasında su kuyularının tahrip olması nedeniyle ciddi bir su sıkıntısı olduğu tarafımıza iletilmiştir. Yeniden su temini için, çöken/ tahrip edilen su kuyularının tekrar açılması gerekmektedir. Yapılan incelemede arazi yapısı ve yeraltı su seviyesinin kuyu açılmasına müsait olduğu tespiti yapılmıştır. Bir teknik heyetin etüt çalışması yaparak, yeni kuyuların hayata geçirilmesi anlamında acilen çalışmalar yapılmalıdır.

GIDA SORUNU

Kantondaki hakim üretimin; kuru tarım üretimi olduğu ancak savaşla birlikte hiçbir üretimin yapılamadığı, daha önce stok edilen buğday silolarının bir kısmının IŞİD tarafından yağmalandığı belirtilmiştir. Ekmeklik un yardımlarla temin edilmekte olup, hali hazırda kente günlük 20 ton un girişi olduğu, geri dönüşlerin olması durumunda günlük ortalama 70 ton una ihtiyaç duyulacağı belirtilmiştir. Ekmek yapımı için bir ekmek fırını faal bir şekilde çalıştırılmakta ve temel gıda temini sadece bu fırından yapılmaktadır. Temel gıda maddeleri için Mürşitpınar sınır kapısının açık tutulması gerekmektedir.

TARIM SORUNU

Tarımsal üretimin yapılabilmesi için gerekli olan tüm enerji ve tarım makinaların tahrip olmuştur. Yaşanan göçle beraber tarımsal faaliyet tamamen durmuş, hayvancılık yapılamaz duruma gelmiştir. Kobani Kantonu hayvancılık ve tarımsal üretime uygun koşullar yaratılması durumunda yoğunlukla kuru tarım, Fırat nehrinin yakınlarındaki bölgelerde ise sulu tarım yapılabilecek verimli topraklar mevcuttur. Yakıt, makine ekipman, tohum, gübre gibi materyallere ihtiyaç vardır.

SAĞLIK SORUNU

Savaş sırasında kentte bulunan hastanelerin tamamen kullanılamaz hale geldiği, geçici sağlık hizmetlerinin uygun olmayan bir mekanda verildiği tespit edilmiştir. Kanton yönetiminin bir hastane yapılması için uluslararası yardım fonlarından talepte bulunduğu,  görüşmelerin devam ettiği tarafımıza iletilmiştir. Kentte acilen bir hastaneye ihtiyaç olduğu tespit edilmiştir. Yaz sıcaklarından önce gerekli sterilizasyon çalışmalarının yapılması acilen başlatılmalıdır.

KOBANİ’NİN YENİDEN İNŞAA EDİLMESİ İÇİN NE YAPILMALI?

Raporun sonuç bölümünde ise Kobani’nin yeniden inşa edilmesi için şu tespitler yapıldı:

-İnsani yardımların ve Kobani`nin yeniden inşası için gerekli olan ihtiyaçların sağlanması için Mürşitpınar Sınır Kapısı’nın (resmi)  yardım koridoru olarak açılması gerekir.

-DAİŞ çetelerinin kaçarken alanda bıraktıkları füze, havan, mayın gibi patlamamış patlayıcı vb. maddelerin temizlenmesi gerekmekte olup, bu işlem için gerekli uzman ekiplere ihtiyaç duyulmaktadır.

-Savaşın Kobani’de yaratmış olduğu hasarın genel düzeyi ve yapılardaki hasar tespiti yapılmalı, Kobani, Uluslararası Afet Alanı ilan edilmesi gerekir.

-Geri dönüşlerin örgütlenmesinde ve yeniden inşa sürecinde neoliberalizm politikaları değil, mekan, kimlik ve ekolojik kentte yaşayan insanların özgür iradesi ve öz yönetimiyle gerçekleştirilmelidir.

-Kent merkezinin alt yapısına ait haritaların varsa temini yok ise yeniden hazırlanması gerekmektedir.

KOBANİ’NİN YENİDEN KURULMASI KONUŞULACAK

Öte yandan Devrimci demokrat mühendis, mimar, şehir plancıları ile mühendislik mimarlık öğrencilerinin kurduğuTeknik Güç Birliği platformu, ‘’savaş sonrası Kobani’nin yeniden inşası’’ adlı ilgili bir panel düzenliyor. Pazar günü saat 13:00’da Kadıköy KESK binasında yapılacak olana panele Kobani’de inceleme bulunan şehir plancıları katılacak. Panelde Kobani’n mevcut sorunları ele alınacak.